CZYM JEST STARA ODMIANA?

Za stare odmiany uważane są te, których powstanie, a przede wszystkim rozpowszechnianie, przypada na okres przed II wojną światową. Po 1945 roku nastąpił rozkwit celowego uszlachetniania, które wyprodukowało współczesne pospolite rodzaje owoców. Odmiany regionalne to bardzo często specyficzne odmiany owocowe, które kiedyś były uprawiane na małym obszarze, ale swego czasu miały spore znaczenie lokalne. To właśnie w byłych Sudetach do dziś znajduje się wiele starych drzew, których często nie potrafimy przyporządkować do konkretnej odmiany. Każda taka na wpół zapomniana odmiana to swego rodzaju oryginał, ma swój specyficzny smak, zapach i wygląd.

23.07.2019

We współpracy z ogrodnikiem zmapowaliśmy i opisali sto jabłoni na terenie geoparku - cichych świadków czasów dawno minionych na obszarach wymarłych wsi.

Skąd pochodzą jabłonie w Ralsku?

W konsekwencji z obszaru została całkiem wygnana nie tylko większość cywilnych mieszkańców (czeskich i niemieckich), ale z powierzchni ziemi całkiem zniknęło ponad 20 wiosek. Byłe chaty, gospodarstwa, domy, kościoły - to wszystko posłużyło żołnierzom jako cywilne cele, został tylko nagi krajobraz i nowe budowle służące celom wojskowym. Po odejściu armii sowieckiej zaczęła się sanacja zdewastowanego terenu. Usunięto amunicję, materiały chemiczne i niepotrzebne budynki Władzę nad terenem stopniowo odzyskała przyroda, znikają także ostatnie ślady byłych wsi. Ich świadkowie jednak wciąż pozostają na swym miejscu - stare jabłonie.

Drzewa owocowe, a jabłonie w szczególności, były chlubą każdego gospodarza. Pod rozłożystymi drzewami suszyło się siano, pasły się zwierzęta albo nawet uprawiane były rośliny pastewne. Jabłonie zapewniały latem cenny cień, a przez cały rok stanowiły dom dla ptaków, motyli, pszczół i innych owadów. Starzy gospodarze dokładnie wiedzieli, które jabłka zjeść od razu, a które z kolei wyłożyć do skrzynki i ułożyć na zimę w piwnicy. Swoją drogą, dawniej jabłka zostawiano, aby dojrzały i jadło się je miękkie, ponieważ ludzie często mieli złe zęby.

Odkryj czar starych odmian jabłoni i uratuj w ten sposób kawałek dziedzictwa kulturowego.

Mapowanie drzew owocowych w Geoparku Ralsko

Dlaczego kupić sobie jabłoń?

• Po pierwsze uratujesz kawałek dziedzictwa kulturowego po naszych przodkach, którzy żyli tu przed nami. Stare odmiany mają w sobie oprócz różnorodności i potencjału do zróżnicowania zasobów genetycznych także niezaprzeczalną wartość historyczną.
• Następnie, uzyskasz jabłoń z owocami o wyraźnym smaku i zapachu oraz wyjątkowym wyglądzie. Nowoczesne odmiany dostępne w sklepach są w przeciwieństwie do nich mdłe - wyhodowane tak, aby były piękne na pierwszy rzut oka, z nienaruszoną skórką, a przy tym, aby dały się dobrze przechowywać i wytrzymały transport, nic więc dziwnego, że często brak im tego, co najistotniejsze: wyjątkowego smaku.